Terug naar Archief en collectie in de kijker
Naar vorige pagina

Gepubliceerd op 20.04.2003

Jozef Coole

Het is één van de klassiekers uit de socialistische geschiedenis, die op ruime schaal werd verspreid. De algemene verontwaardiging over de vervolging van vakbondssecretaris Joseph Coole (1878-1940) werd onder meer op die manier gemanifesteerd.

Coole had in 1907 een artikel gepubliceerd in Vooruit over de erbarmelijke arbeidsomstandigheden bij de textielfabriek De Kien in Kortrijk. De Kien legde klacht neer en Coole werd veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf. Hij zat die uit van maart tot september 1909. Zijn vrijlating groeide uit tot een volksfeest... de jonge Belgische Werkliedenpartij (BWP) had er een martelaar bij.

Joseph Coole werd één van de leidinggevende figuren van de socialistische beweging in het Kortrijkse. Hij was jarenlang secretaris en later voorzitter van de Federatie van Vakbonden van Midden- en Zuid-West-Vlaanderen en was naast gemeenteraadslid (1921) ook senator vanaf 1929.

Joseph Coole werd één van de leidinggevende figuren van de socialistische beweging in het Kortrijkse. Over zijn syndicale en politieke activiteiten vinden we sporen terug in het archief van de socialistische beweging van Kortrijk. Het stukje persoonlijk archief dat jarenlang bewaard werd door de familie, en in mei 1991 naar Amsab-ISG werd gebracht door historica Nicole Deryckere, vertelt heel wat meer over de figuur Joseph Coole.

Het bevat zijn briefwisseling over de jaren 1907-1910, met brieven van de Dienst Arbeidsinspectie, bewijsmateriaal in verband met de werkomstandigheden bij De Kien, brieven van zijn advocaat Constant Heynderyck uit Gent en de processen-verbaal met zijn veroordeling.

Joseph Coole werd één van de leidinggevende figuren van de socialistische beweging in het Kortrijkse.

Tijdens het half jaar achter de tralies onderhield hij regelmatige contacten met familieleden en vrienden (waaronder volksvertegenwoordiger August Debunne), evenals met een wijd spectrum van socialistische organisaties die hem in die moeilijke periode moreel steunden.

Een nog indringender beeld van zijn persoon krijgen we via zijn literaire produktie: liedteksten en gedichten uit de periode 1917-1930. Vol ironie en volkse humor (Tentoonstelling van ratten in 't liberaal fabriek te Eeklo) of diepe emoties (Het weezenkind van den soldaat), maar meestal combattief (Strijdlied van stakers van mijnheer Libeer te Meulebeke).

Bronnen:

Steekkaart in Archiefbank: Archief van Joseph Coole. 1907-1974

Gent, Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis