Waaraan gaf een familie die het kon betalen zoal geld uit in de zeventiende eeuw? Aan de "wekelijkse messe", zo blijkt, en aan "ziepe", "suker", "diversche dingen voor den stael", of gewoon aan "de man in de herberge"...
Je vindt het allemaal terug in de vijf huishoudjournalen van gravin Livina Maria de Beer. De journalen, die bewaard worden in het familiearchief Bergeyck in Beveren, vormden de belangrijkste bron voor de thesis van Koen De Vlieger-De Wilde over adellijke levensstijl. Zijn studie werd bekroond met de Vlaamse scriptieprijs van het Fonds Pascal Decroos (Koen De Vlieger-De Wilde, Adellijke levensstijl: dienstpersoneel, consumptie en materiële leefwereld van Jan van Brouchoven en Maria Livina de Beer, graaf en gravin van Bergeyck (ca. 1685-1740), licentiaatsverhandeling K.U.Leuven, 2003).
Het archief Bergeyck wordt bewaard op kasteel Cortewalle in Beveren-Waas, dat vandaag de dag eigendom is van de gemeente Beveren, en onder meer gebruikt wordt voor trouwplechtigheden en dergelijke. Vooraleer de gemeente het gebouw aankocht in 1966 behoorde het toe aan de familie de Brouchoven de Bergeyck. Als gevolg van een bruikleenovereenkomst met het gemeentebestuur van Beveren in 2000 wordt het grootste gedeelte van het archief opnieuw op het voorouderlijk kasteel bewaard. Het wordt er geordend, geïnventariseerd en opengesteld voor wetenschappelijk onderzoek.
Vroeger, sinds 1671 - het jaar van aankoop van het kasteel Cortewalle door de Antwerpse familie Goubau - bevond het archief van de familie de Brouchoven graven de Bergeyck (1350-1950) zich reeds eerder hier. Bij het overlijden in 1960 van gravin Josephina Maria Cornet dElzius de Peissant, weduwe van graaf Charles de Brouchoven de Bergeyck, werd het uitgebreid familiearchief verspreid onder enkele familieleden. Na hun overlijden werden de documenten verder verdeeld onder hun erfgenamen, zodat het archief zeer versnipperd raakte. In 1999 nam de Familievereniging de Brouchoven de Bergeyck vzw de beslissing de inmiddels verspreide bescheiden zo goed als mogelijk te herenigen.
De dertig strekkende meter archiefmateriaal bevatten stukken van persoonlijke aard en betreffende het goederenbeheer afkomstig van de familie de Brouchoven de Bergeyck en van vier andere hoofdfamilies, Goubau, Bouwens, Helman en de Visscher de Celles. Daarnaast vinden we ook bescheiden van verwante families zoals Stalins, Van den Greyn, (Van) Winterbeeck, Dormer, Van den Broeck en Gerardi.
Sommige archiefvormers waren actief in het Antwerpse handelsmilieu en de stadsmagistraatuur, anderen maakten politieke, militaire en diplomatieke carrière op (inter)nationaal niveau. Het goederenbeheer speelde zich af over het graafschap Vlaanderen en het hertogdom Brabant.
Het archief is interessant voor de politieke, sociaal-economische en culturele geschiedenis van streek en land (bv. levensstijl van adel en hogere burgerij, handelsmechanismen, prijzen en lonen, sociale en economische netwerken, bestuur en beheer van heerlijkheden en polders, positie van de vrouw, ...).
Het archief is raadpleegbaar in de leeszaal van het Archief de Bergeyck in het kasteel Cortewalle na afspraak.
Bronnen:
Steekkaart in Archiefbank: Archief van familie de Brouchoven graven de Bergeyck, 1350-1950, 30 m
Beveren-Waas, Kasteel Cortewalle
