Terug naar Archief en collectie in de kijker

De cinematografie is zonder twijfel één van de belangrijkste ontdekkingen uit de 20ste eeuw. Tijdens het interbellum kende de filmindustrie een enorme bloei. Hollywood beleefde zijn hoogdagen, maar ook de Franse en Duitse films kenden in ons land een groot succes. De film werd populair bij een groot deel van de bevolking en er ontstonden tal van cinemazalen in de steden. Deze bioscopen hebben echter weinig archief nagelaten. De collectie filmaffiches die in het Stadsarchief van Leuven wordt bewaard, is dan ook uniek. Het is niet alleen een pareltje voor wie van filmgeschiedenis houdt, maar ook voor de geschiedenis van de lokale Leuvense cinema’s is de serie van groot belang.

De collectie telt in totaal 2886 affiches, waarvan de oudste dateren uit 1932. Het hoeft niet te verbazen dat er een aantal schitterende stukken aanwezig zijn. Voor de vooroorlogse periode treft men op de affiches van Amerikaanse films klinkende namen aan als Shirley Temple, Fred Astaire en Bing Crosby. Affiches van The Great Dictator en The Gold Rush verwijzen naar één van de grootste iconen uit de filmgeschiedenis, Charlie Chaplin. Er zijn tevens affiches bewaard van de belangrijke regisseur Frank Capra en het olijke duo Laurel en Hardy.

De originele affiches van Mickey Mouse - Silly Symphonies en Sneeuwwitje (1940), beiden geproduceerd door Walt Disney, zijn uiteraard topstukken. Ook voor de naoorlogse periode zijn er mooie affiches aanwezig. Men treft bijvoorbeeld films aan van Richard Burton, Audrey Hepburn, Elvis Presley, Dick Van Dycke, Peter Sellers en Ingrid Bergman. Uit de James Bond serie zijn er affiches bewaard van de films Dr. No, Goldfinger en From Russia With Love. Het spreekt voor zich dat niet alleen de Amerikaanse films enorm populair waren, ook de Franse, Duitse en Italiaanse cinema kenden in Leuven een groot succes. Bekende acteurs en actrices als Zarah Leander, Fernandel, Jean Gabin, Bourvil, Brigitte Bardot en Sophia Loren sieren enkele affiches. En de Belgische cinema? Er zijn vooral affiches van de films van Gastons Schoukens en Jan Vanderheyden in de collectie aanwezig. Deze laatste is bekend van de verfilming van De Witte (1934), een film die ongetwijfeld een groot succes kende in Leuven.

Filmaffiches zijn prachtige tijdsdocumenten. Het zijn vaak kunstwerkjes die bovendien uniek zijn. In elk land kon immers, afhankelijk van de distributie, een eigen affiche voor een film ontworpen worden. Lokale tekenaars creëerden hiervoor afbeeldingen die soms erg verschillen van het Franse of Amerikaanse origineel.

Filmaffiches zijn prachtige tijdsdocumenten. Het zijn vaak kunstwerkjes die bovendien uniek zijn. In elk land kon immers, afhankelijk van de distributie, een eigen affiche voor een film ontworpen worden. Lokale tekenaars creëerden hiervoor afbeeldingen die soms erg verschillen van het Franse of Amerikaanse origineel. Bovendien werden de titels vaak verfranst, soms met een Nederlandse vertaling erbij. De affiches geven bijgevolg interessante informatie over het taalgebruik. Zeker voor een stad als Leuven, waar het Frans vroeger een belangrijke voertaal was, is dit een boeiend aspect. Daarnaast biedt de collectie nuttige informatie over de Leuvense bioscopen, die helaas vandaag verdwenen zijn. Op de meeste affiches treft men nog een informatiestrook van de cinema aan waarop gegevens over de vertoningen staan vermeld.

De serie filmaffiches zijn zeer fragiel en werd daarom tijdens het voorbije jaar verpakt in zuurvrije dozen en omslagen. De collectie werd ontsloten door drie studenten van de Katholieke Hogeschool Limburg. In een digitale inventaris vindt de bezoeker uitgebreide gegevens over de affiches terug. Het is eenvoudig zoeken op basis van een filmtitel, een productiejaar of het jaar van de vertoning in Leuven. Ook de namen van de regisseurs, de producenten en de acteurs werden opgenomen. De afbeelding van elke affiche werd geanalyseerd en in een databank verwerkt. Tot slot treft men er ook informatie aan over de cinemazalen en de vertoning van de films. De collectie zelf is momenteel, wegens de fragiele staat van de affiches, niet vrij raadpleegbaar in de leeszaal. Het Stadsarchief zal de collectie volgend jaar digitaliseren, waardoor deze prachtige affiches ook voor het brede publiek toegankelijk zullen zijn.

Stadsarchief Leuven