De geschiedenis van Ford in België begon niet in Genk, maar in Antwerpen. Vanaf 1908 exporteerde Henry Ford met succes zijn Model T naar Engeland en besliste daarop om een assemblagefabriek in Londen te bouwen. Vanuit deze vestiging werd in 1922 een Belgische afdeling in Antwerpen opgericht. Door de goede ligging dichtbij de Duitse markt, bouwden ook General Motors en Chrysler er assamblagefabrieken uit.
Begin jaren 1960 werd de site te Antwerpen te klein en werd uitgeweken naar Genk. Op 24 oktober 1962 werd er de eerste steen gelegd van de nieuwe Ford-fabriek, de inhuldiging volgde in 1964. Eén van de modernste fabrieken van Europa ging van start. Er werd een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de Limburgse industrialisatie geschreven. De fabriek bestond uit een perserij, wielenfabriek, carrosseriefabriek, lakkerij, assemblagefabriek, eindcontrole en een logistieke afdeling.
De fabriek van de Ford Motor Company haalde een dagproductie van 600 wagens. Alles begon met de Taunus. Daarna volgden de Escort, Sierra, Transit, Mondeo, S-Max en Galaxy. Vooral de komst van de Mondeo in 1993 was een opsteker. Het model was een commerciële voltreffer waardoor de productie fors werd opgedreven. Op dat moment werkten meer dan 14.000 personen in de fabriek. Eind jaren 1990 daalde het aantal werknemers echter tot onder 10.000. In 2003 volgde een grote herstructurering, waarbij 3.000 mensen hun baan verloren. De productie van de bestelwagen Transit, die sinds 1965 in Genk werd gebouwd, verhuisde naar Turkije. Intussen ging ook de fabriek van Renault in Vilvoorde (1997) failliet, evenals de Antwerpse vestiging van Opel (eind 2010).
In december 2014 viel het doek definitief voor Ford Genk en werd de productie overgeheveld naar Valencia. De sluiting was een gevolg van de overcapaciteit in Europa: minder dan de helft van de capaciteit werd benut in Genk. In totaal rolden er meer dan 14 miljoen auto’s van de band.
In 2018 werd een deel van het archief van Ford Genk, in het bijzonder van de Public Relations-afdeling, overgedragen aan het stadsarchief van Genk. Dit bevat o.m. persmappen, toespraken, presentaties, correspondentie, draaiboeken, knipsels en documentatie m.b.t. de productie van Ford-voertuigen, een dossier over 25 jaar Ford Genk, het gastenboek, personeelsbladen, audiovisuele stukken (foto’s, dia’s, films en affiches) en allerhande promotiemateriaal (petten, kalenders, banners, enz.).
Het stadsarchief was reeds in het bezit van archiefmateriaal dat vervat zat in enkele persoonsarchieven. In het archief van schilder, beeldhouwer en fotograaf Willy Minders werd een uitgebreide fotocollectie gevonden over de opbouw van de fabriek. Minders kreeg in 1962 de opdracht om wekelijks een fotoreportage te maken over de vorderingen van de bouwwerken van de Ford-fabriek te Genk. Ook in het archief van de gerenommeerde Genkse fotograaf Johnny Harsch werd een reeks luchtfoto’s van de fabriek teruggevonden.
Steekkaart in Archiefbank:
Archief van Ford G:enk (PR-afdeling). 1964 -2011.
Archief van Johnny Harsch. 20ste eeuw.
Archief van Willy Minders. 20ste eeuw.
