In 2013 wordt het 150-jarig bestaan van Stokerij Van Damme te Balegem gevierd. Stokerij Van Damme is een begrip in Oost-Vlaanderen. De Balegemse stokerij is de enige landbouw-jeneverstokerij in de Benelux die het graan voor haar drank nog zelf teelt. Sinds 2008 is de Balegemse jenever door een Europese verordening beschermd als geografische aanduiding. Op 8 februari 2010 tekende minister Geert Bourgeois het beschermingsbesluit van de stokerij. Hierdoor werd de hoeve en de originele stookinstallatie uit 1862 als erfgoed beschermd.
Henri De Backer richtte tijdens het midden van de 19de eeuw de stokerij op. Hij overleed in 1885 en zijn goederen werden onder zijn drie kinderen verdeeld. Sidonie De Backer erfde de hofstede en de stokerij te Balegem. Door haar huwelijk in 1885 met Gustaaf Van Damme ging de stokerij over naar de familie Van Damme, die vanaf dan haar naam aan de Balegemse jenever verbond. Gustaaf Van Damme verving in 1898 de oude stokerij door een splinternieuwe stoominstallatie. Deze is op enkele apparaten na nog steeds in gebruik. De werkwijze om jenever te maken is tot vandaag dezelfde gebleven.
Wanneer Gustaaf Van Damme in 1929 overleed, nam zoon Henri het bedrijf over. In 1937 installeerde hij een graanzuiveringsinstallatie met wanmolen, graanharp en tobbogan. Henri van Damme bleef ongehuwd en bij zijn overlijden in 1950 volgden zijn broer Odilon en zijn vier zusters (Anna, Maria, Gabrielle en Celine) hem op. Toen Odilon ongehuwd en kinderloos overleed, nam André Van Hecke, schoonzoon van Maria Van Damme, de feitelijke vereniging “Stokerij Van Damme” over.
Stokerij Van Damme is een begrip in Oost-Vlaanderen. De Balegemse stokerij is de enige landbouw-jeneverstokerij in de Benelux die het graan voor haar drank nog zelf teelt.
André bracht enkele kleine wijzigingen aan in de stokerij. Zo installeerde hij een graandroger en houten graansilo’s. In 1980 kwam Ludo Lampaert, de neef van André Van Hecke, in de feitelijke vereniging. Wanneer André Van Hecke in 1993 zonder nageslacht kwam te overlijden, namen Ludo Lampaert en zijn vrouw Dominique Kerckhof de leiding van het bedrijf over.
Het archief van stokerij Van Damme werd in 2013 geïnventariseerd in samenwerking met Erfgoedcel Viersprong. Het bestaat voornamelijk uit familiearchief en bedrijfsarchief van de jeneverstokerij en likeurfabriek.
In het archief vindt men financiële stukken (facturen, leveringsbewijzen), registers, officiële vergunningen, eigendomsbewijzen, documenten betreffende productie en promotie terug. Daarnaast werd ook heel wat fotomateriaal bewaard en affiches over de activiteiten.
Bronnen:
Eric Van Schoonenberghe “Stokerij van Damme”. In: TIC, 2013.
Steekkaart: Archief van Stokerij Van Damme. 1862-2010.
