Erfgoedbibliotheken houden zich, uiteraard, in eerste instantie bezig met de zorg voor en optimale bewaring van hun collectie. Om relevant te blijven als kenniscentrum is het echter ook belangrijk dat die collectie regelmatig aangevuld wordt. Een van de belangrijkste manieren waarop dat gebeurt is via schenkingen. Zo mocht de Provinciale Bibliotheek Tolhuis in 2000-2001 een prachtige schenking in ontvangst nemen van de vooraanstaande West-Vlaamse volks- en heemkundige Aimé Roger Goussey (1915-2004).
Wanneer men er de ledenlijsten van heemkundige verenigingen en lijsten bijdragers van heemkundige tijdschriften in de Westhoek uit de naoorlogse periode op natrekt, is de naam van de uit Watou afkomstige Nieuwpoortenaar Goussey één van de namen die steeds opnieuw opduiken.
De collectie die hij in de loop der jaren opbouwde is een schoolvoorbeeld van een heemkundige verzameling en is op vlak van het West-Vlaams molenerfgoed – naast volksdevotie en Frans-Vlaamse geschiedenis één van Goussey’s favoriete stokpaardjes – een belangrijke collectie. Met haar vele tientallen molenonderdelen en andere landbouwwerktuigen (tegenwoordig bewaard op provinciaal domein Bulskampveld), handbibliotheek en uitgebreide verzameling documentatie en beeldmateriaal is de molencollectie van Goussey één van de mooiste en uitgebreidste in haar soort.
Daarnaast omvat dit fonds nog een prachtige collectie i.v.m. volksdevotie in West- en in mindere mate ook Frans-Vlaanderen. De visserij met haar eigen specifieke (bij)geloof en devotionele gewoontes behandelt hij apart. Hoewel Goussey heel wat interessante notities, knipsels, kopies… over dit onderwerp heeft verzameld, zijn het vooral de mappen met iconografisch materiaal (bidprentjes, bedevaartsvaantjes, penningen en andere devotionalia) die deze collectie uniek maken.
Dat hij in al zijn opzoekingen en publicaties ook veel aandacht had voor de volks- en heemkunde van Frans-Vlaanderen past binnen een bredere tendens die we in het heemkundig onderzoek in de naoorlogse Westhoek kunnen waarnemen. Er was een toenemend gevoel van historische en culturele verbondenheid met de “Franse Nederlanden” dat duidelijk tot uiting kwam in de grote aandacht die heemkundige verenigingen uit de Westhoek besteedden aan Frans-Vlaanderen. Er kwamen allerlei initiatieven tot stand met als doel toenadering te zoeken en het onderwijs en gebruik van het Nederlands in Frans-Vlaanderen te bevorderen. Goussey speelde op dat vlak in Nieuwpoort een voortrekkersrol. Hij was van bij de start in 1974 lid van de werkgroep voor Frans-Vlaanderen die vanaf 1975 instond voor de organisatie van de jaarlijkse Frans-Vlaamse veertiendaagse en legde daarbij uitgebreide dossiers en documentatiemappen aan voor de organisatie van verschillende activiteiten.
Door hun werkzaamheden en verzamelwoede willen heemkundigen als Goussey onze maatschappelijke culturele erfenis documenteren en bewaren voor het nageslacht. Erfgoedbibliotheken zoals de Provinciale Bibliotheek Tolhuis doen in essentie hetzelfde door de nagelaten collecties in zo goed mogelijke staat te bewaren en voor het publiek toegankelijk te maken. In het kader van erfgoeddag wilt de provinciale bibliotheek beide aspecten van erfgoedzorg belichten door een aantal uitgelezen stukken uit de collectie Goussey ten toon te stellen en tegelijk deze collectie als rode draad gebruiken om een blik achter de schermen te geven in de werking van bibliotheken en hun omgang met het documentair erfgoed dat zij beheren.
Bron:
Steekkaart in Archiefbank: collectie van Aimé Roger Goussey.
